Waarneming en bewustzijn

Referentie:

Burge, Tyler ‘Two Kinds of Consciousness’, Philosophical Essays, http://www.imprint.co.uk/chalmers.html (geraadpleegd op 8-12-2013)

Plaatskenmerk:

Internet - http://www.imprint.co.uk/chalmers.html

Extract:

“Awareness is a purely functional notion, but it is nevertheless intimately linked to conscious experience. In familiar cases, wherever we find consciousness, we find awareness. Wherever there is conscious experience, there is some corresponding information in the cognitive system that is available in the control of behaviour, and available for verbal report. Conversely, it seems that whenever information is available for report and for global control, there is a corresponding conscious experience. Thus, there is a direct correspondence between consciousness and awareness.”

Commentaar:

De twee termen ‘awareness’ en ‘consciousness’ lijken inderdaad aan elkaar verwant. In het Nederlands kunnen beide zelfs bewustzijn betekenen. Tyler lijkt ook uit te gaan van een tweerichtingsverkeer tussen de twee begrippen. Daar ben ik het niet mee eens. We hebben inderdaad waarneming (awareness) nodig om een bewuste (consciousness) gedachte te vormen maar andersom gaat dat niet op lijkt me. Je kan toch niet zomaar een bewuste gedachte formuleren zonder eerst de nodige kennis (via waarneming) te hebben?

Sarte's notie van verantwoordelijkheid

Referentie:

Jones, Gary E., “Sartre, consciousness, and Responsibilty”, Philosophy and Phenomenological, Research, http://www.jstor.org/stable/pdfplus/10.2307/2107407.pdf (geraadpleegd op 8-12-2013)

Plaatskenmerk:

Internet - http://www.jstor.org/stable/pdfplus/10.2307/2107407.pdf

Extract:

“What we know as the world is the conglomerate of human projects; there is no nonhuman situation. For example, there are no innocent victims of war. Any war we are in is one we deserve. Human consciousness causes the world to be as it is, and so it is entirely responsible for the world. It could of course be replied that the Sartrean notion of responsibility is much too severe, especially when it is compared to more ordinary concepts of responsibility”

Commentaar:

Dit lijkt inderdaad nogal streng, zeker als we denken aan situaties die niet worden teweeg gebracht door mensen zoals aardbevingen en andere natuurrampen. Ook wordt bijna de hele mensheid over de zelfde kam geschoren. Het lijkt hier alsof het bewustzijn maar één ding is in plaats van apart voor elke afzonderlijke mens.  

Het 'mind-body' probleem

Referentie:

Nadler, Steven, “Spinoza and Consciousness”, Mind, p. 576, http://oxfordjournals.org/ (geraadpleegd op 3.12.2013)

Plaatskenmerk:

Internet - http://mind.oxfordjournals.org/content/117/467/575.full.pdf+html

Extract:

“First, he shows that consciousness is a phenomenon that is independent of the body. While there are many conscious states that bear an intimate causal connection to bodily states the conscious states themselves are modes of mind, of thinking substance; and there are many conscious states that bear no relationship to the body whatsoever. This means that an explanation of consciousness has no grounding in the body itself.”

Commentaar:

‘Hij’ verwijst in dit geval naar Descartes en Descartes beschrijft het bewustzijn als iets dat grotendeels losstaat van het lichaam. Ik ben het daar niet mee eens. Hoe zou het bewustzijn geen connectie hebben met ons lichaam als het duidelijk invloed heeft op onze acties en dus ook op ons lichaam, dat spreekt toch immers zelf al van een connectie? 

Oorsprong van ideeën

Referentie:

Descartes, René, Meditaties: over de eerste filosofie waarin het bestaan van God en het onderscheid tussen menselijke ziel en lichaam worden bewezen, Amsterdam: Boom Meppel, 1989 (oorspronkelijke tekst Meditationes de prima philosophia 1641 Soly: Parijs) vertaling door Wim van Dooren

Plaatskenmerk:

UA – CST FILO 19.7 P DESC 89

Extract:

“De ideeën die ik met de zintuigen waarnam waren veel levendiger en nadrukkelijker en op hun manier ook duidelijker dan alle ideeën die ik zelf al mediterend met inzicht en kennis bedacht of waarvan ik merkte dat ze in mijn geheugen waren geprent. Daarom scheen het onmogelijk dat die eerstgenoemde ideeën uit mezelf voortkwamen; daarom bleef over dat ze uit andere dingen tot mij kwamen.”

Commentaar:

De ideeën die ik met de zintuigen waarnam bleken vanuit andere dingen tot mij te komen, schokkend. Waar ik hier vooral in geïnteresseerd ben zijn de ideeën die afkomstig waren uit hemzelf, vanuit inzicht en kennis. Er wordt hier geduid op voorafgaande kennis die nodig is om zelf ideeën te kunnen fabriceren. Het blijkt hieruit dat onze ideeën voortbouwen op al (zintuiglijk) waargenomen feiten. Probeer maar eens een compleet nieuw idee te bedenken dat niets te maken heeft met al datgene dat je al weet.

De waarneming en ons metabewustzijn

Referentie:

Gennaro, Rocco J., “Consciousness and concepts: an introductory essay”, Journal of consciousness, p. 2-3, http://www.swetswise.com/ (geraadpleegd op 02.12.2013)

Plaatskenmerk:

http://www.swetswise.com/FullTextProxy/swproxy?url=http%3A%2F%2Fopenurl.ingenta.com%2Fcontent%2Fswetsnet-4.1.19c80fd79aa66a64973af4ddd33d44a3%3Fgenre%3Darticle%26issn%3D1355-8250%26volume%3D14%26issue%3D9%26spage%3D1%26epage%3D19%26aulast%3DGennaro&ts=1385985241641&cs=861962132&userName=8000015.ipdirect&emCondId=24775&articleID=34927389&yevoID=2152776&titleID=111857&remoteAddr=143.169.207.38&hostType=PRO

Extract:

“When I am in a conscious mental state, there is ‘something it is like’ for me to be in that state from the subjective or first-person point of view. When I am, for example, smelling a rose or having a conscious visual experience, there is something it ‘seems’ or ‘feels’ like from my perspective. An organism, such as a bat, is conscious if it is able to experience the outer world through its (echolocatory) senses.

Commentaar:

Dit beschrijft het bewustzijn in de meest directe zin van het woord. Als ik me bijvoorbeeld bewust ben van iets dan zeg ik dat vooral over zintuiglijke waarneming, zoals de geur van rozen of pijn in mijn rug. Maar wat als ik me bijvoorbeeld bewust ben van mijn bewustzijn? Wij mensen zijn hebben door dat we ons bewust worden van omstandigheden rondom ons terwijl dieren gewoon voelen en reageren. Hoe zou dat ‘metabewustzijn’ er gekomen zijn? Had het een evolutionair voordeel of was het lauter een bijkomend effect?

Hogere staten van bewustzijn

Referentie:

Revonsuo, Antti, Consciousness The Science of Subjectivity, East Sussex: Psychology press, 2010, p.xxv, (digitale kopie via http://books.google.be)

Plaatskenmerk:

Internet - http://books.google.be/books?id=pOn6YSRQzKUC&printsec=frontcover&dq=consciousness&hl=nl&sa=X&ei=5IWkUvavN-ay0QW1loGIBw&ved=0CDsQ6AEwAQ#v=onepage&q=consciousness&f=false

Extract:

“Higher states of consciousness lead us to a more practical question: What should we do with our consciousness? Is it possible to reach higher forms or states of consciousness that would make our subjective existence in this (sometimes boring or depressing) physical universe more bearable? How could we enhance states of consciousness that are positive and meaningful? Happiness and subjective wellbeing are states of consciousness that make subjective existence worthwhile.”

Commentaar:

Een vrij deprimerende kijk op het leven vind ik. Dat gezegd zijnde weet ik eigenlijk niet hoe hogere staten van bewustzijn ons zouden moeten helpen. Geluk en welzijn zijn inderdaad zaken die onze subjectieve bestaan de moeite waard maken maar hogere staten van bewustzijn zullen, op korte termijn althans, de situatie niet beter maken. Hoe verklaar je anders het gebruik van geestafstompende drugs? Op lange termijn zou het beter kunnen zijn maar daar durf ik me niet over uit te spreken.

Het bewustzijn als speelbal

Referentie:

Slors, Marc, Dat had je gedacht!, Amsterdam: Uitgeverij Boom, 2012 p.81

Plaatskenmerk:

UA CST – FILO 148.3 G SLOR 2012

Extract:

“Veel mensen lezen in de bewering dat wij ons brein zijn een afwijzing van vrije wil. Op zichzelf denk ik dat dat onterecht is. Als wij ons brein zijn en dat brein bepaalt onze handelingen, dan bepalen wij gewoon zelf wat we doen.”

Commentaar:

Volgens mij kan je de zaak zo bekijken: Ons brein is een poppenspeler en laat ons lichamelijke wezen naar zijn pijpen dansen. Maar in een scherpe draai van het plot blijkt dat ons brein al die tijd ook zelf een pop was, gecontroleerd door een andere poppenspeler namelijk de wetten van de fysica. Ons brein (wij dus), lijkt volgens hem de zaak in de hand te hebben en doet wat hij gelooft zijn wil te zijn. Daarom ben ik het eens met zijn eerste conclusie dat als we ons brein zijn dat geen afwijzing van vrije wil is maar ben  ik het oneens met zijn tweede conclusie dat als we ons brein zijn en dat de handelingen uitvoert dat we dan wel vrije wil zouden hebben.